Nederland op de pijnbank
Onze mannen, minister De Jager van Financiën en premier Mark Rutte, hebben
gedurende het laatste jaar nogal eens blijk gegeven van een voorliefde voor
financiële markten: die zouden slecht gedrag van landen straffen en goed
gedrag belonen.
Nu kan je hele discussies houden over de functie van de markt (bekend
voorbeeld: is het een stemmachine
of een meetinstrument?). Maar dat is een afleiding waar het eigenlijk om
gaat. Door zuidelijke eurolanden met begrotingsproblemen nadrukkelijk in de
hoek te zetten, deden onze premier en Minister van Financiën uitspraken die
schadelijk waren voor Nederland, zelfs als wat ze meldden over de financiële
markten zou kloppen (quod non).
Er is hier al meermalen geschreven over begrotingsbeleid, renteverschillen
tussen landen en hoe financiële markten daarnaar kijken (hier
bijvoorbeeld). maar actueel is dat dit onderwerp ook internationaal meer
aandacht begint te krijgen.
Vorige week verscheen het artikel “It’s
not funny when even the Dutch can’t meet the austerity targets”. Daarin
wordt gewezen op de gevolgen van de houding van De Jager en Rutte:
“[T]here’s no need for a glacial set of summits to decide what to do:
helpfully the Dutch prime minister and finance minister have already laid
out their own punishment. In September they wrote detailed article for the
FT entitled “Expulsion from the eurozone has to be the final penalty”.”
Geen mededogen van Brussel
En afgelopen vrijdag bracht de Amerikaanse grootbank Citigroup de boodschap: “Netherlands
– No Longer Core ”
In het rapport wordt onder meer gewezen op de staat van de huizenmarkt (“Tight
lending conditions are likely to remain a headwind for house prices”) en de
hoge correlatie van die huizenmarkt met de consumentenbestedingen (“Consumer
expenditures have high correlation with house prices” )
Dat is een bekende – en door mij gedeelde – zorg. Het pikante onderdeel van
het rapport zit ‘m wat mij betreft in deze passage:
“Given this political configuration, we believe the Dutch government is likely
to disappoint market participants and rating agencies, either by not meeting
the fiscal targets or by not signing the fiscal compact, or even a
combination of both. A possible compromise would be to not tighten policy
further in 2012 and delay the budget deficit target of less than 3% of GDP
to 2014 instead of 2013."
"But such a deal would require the cooperation of the EU Commission,
which has to be convinced that there are exceptional circumstances at work
for not meeting the 2013 target. We doubt that a GDP contraction even by
1.5% of GDP will qualify for such an exception, given the pressure applied
to Italy and Spain, and the posture adopted by the Dutch officials when
urging peripherals to put an end to their fiscal profligacy.”
Dit (“given the pressure applied to Italy and Spain, and the posture adopted
by the Dutch officials”) is toch pijnlijk om te lezen. En nee, Citi heeft
niet het laatste woord in alles. Maar laat duidelijk zijn dat de visie van
een zeer grote speler op de financiële markten, in ieder geval laat zien dat
de houding en uitlatingen van onze premier en Mininister van Financiën
schadelijk kunnen zijn voor Nederland.
Tijdbom tikt
De column van Maarten Schinkel van afgelopen vrijdag in de NRC was ook al
duidelijk: “Verhagen,
Wilders en Rutte: let op de spread!”.
Daarin beschreef hij de ontwikkelingen in de spread: “[D]e laatste weken is er
iets opmerkelijks aan de hand. Het renteverschil met Duitsland loopt flink
op, met een versnelling in de afgelopen dagen. Vanmorgen stond de teller op
0,59 procent. Dat is nog maar een fractie verwijderd van het
eurocrisis-record van vier maanden geleden.” En de conclusie is “De tijdbom
op de markten tikt.”
Ben benieuwd of de uitlatingen van onze bewindvoerders wat verstandiger worden
de komende weken. Werkgeversvoorman Wientjes was gisteren al lekker bezig
olie op het vuur te gooien: “Wientjes
tegen 'Catshuis': Draconische maatregelen zijn nodig"
Wel Jammer dat hij meldde
dat niemand in november (toen hij nog waarschuwde tegen draconische
maatregelen, en waarschuwde voor het kapotbezuinigen van de economie) wist
dat het zo slecht kon gaan met onze economie, dat wij allemaal dachten dat
het minder slecht zou gaan. Dit was toen al niet zo – en voor het geval hij
hetzelfde argument over een jaar weer wil gebruiken – Citi is negatiever dan
het CPB; en verder haalde Wientjes het spreadniveau (renteverschil Duitsland
en Nederland, red) en de ontwikkeling van die spread door elkaar haalde;
en tenslotte, het belangrijkste:
Jammer dat Wientjes die AAA-rating zo belangrijk, bijna allesbepalend maakt.
De rente staat zo laag dat elke terugkeer naar een normaal herstel en groei
gepaard gaat met hogere rente. Dat is het gevolg van groei - waar op moeten
hopen en waar we aan moeten werken. Dat is goed voor iedereen (niet in de
laatste plaats de pensioenen). Focussen op die ‘miljarden extra’ kosten bij
een hogere rente, en daarom draconische maatregelen afkondigen, is een
verkeerde oproep.
Jacob Jurg is verbonden aan AFS en
verantwoordelijk voor nieuws en research. De informatie in deze
column bevat geen individueel beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen
van bepaalde beleggingen.
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl